Reklama ogólnosieciowa

Infolinia.org -> Wielka Brytania -> Norman Davies spotkał się z Polakami

Norman Davies spotkał się z Polakami

2009-04-28 21:25:42

O tym, jak wielką popularnością wśród Polaków w każdym wieku cieszy się wybitny brytyjski historyk, Norman Davies najlepiej świadczy liczba osób, które przybyły do londyńskiego POSK-u, by spotkać się z nim osobiście przy okazji promocji jego najnowszej publikacji "Od i Do. Najnowsze dzieje Polski według historii pocztowej" .

Wieczór z Normanem Daviesem zorganizował polski wydawca albumu z Warszawy – Rosicon Press, a spotkanie poprowadził Edward Lucas, korespondent tygodnika "The Economist".

"Od i Do..." przedstawia historię Polski od połowy XIX w. do XXI w. zilustrowaną przez pocztówki, listy, koperty i znaczki – w sumie 2000 pozycji. Większość zbiorów opublikowanych w albumie pochodzi z prywatnej kolekcji autora, choć Norman Davies już na początku spotkania podkreślił, że nie uważa się ani za filatelistę, ani za poważnego kolekcjonera; fakt posiadania tych bezcennych pozycji tłumaczy zwykłym zainteresowaniem. Ta wypowiedź wywołała wiele serdecznych uśmiechów na widowni.

Reklama ogólnosieciowa

– 15-20% zawartości to materiały zdobyte pod sam koniec opracowywania albumu, kiedy starałem się wypełnić luki i poszukiwałem dokumentów pocztowych z konkretnych okresów i miejsc – kontynuował Norman Davies.

Album obejmuje swoim zakresem tematycznym wszystkie ziemie i prowincje, które znajdowały się pod polską władzą, uwzględnia zarówno dawną Rzeczpospolitą, startą z map w 1795 roku, jak i II Rzeczpospolitą, zniszczoną w 1939 roku. Materiałom graficznym towarzyszą ciekawe komentarze, choć co podkreślał podczas tego spotkania ich autor, ilustracje i zaprezentowana w albumie dokumentacja mówią same za siebie i ten komentarz jest jedynie uzupełnieniem. Spojrzenie na przeszłość Polski poprzez dokumentację pocztową uczy elastyczności, odzwyczaja raz na zawsze od myślenia o naszym kraju kategoriami jej obecnych granic.

- Historia to nauka o wydarzeniach, które zaistniały w określonym miejscu i czasie. Każdy list, kartka pocztowa, telegram mają to do siebie, że te dane są na nich bardzo precyzyjnie określone. Kiedyś zostały przez kogoś komuś wysłane, widnieje więc na nich miejsce i data wysyłki, niekiedy nawet godzina oraz termin doręczenia. Same znaczki także wiele mówią. Każdą powierzoną poczcie przesyłkę można więc śmiało nazwać autentyczną pamiątką historycznej chwili. Ich zawartość w bardzo osobisty i emocjonalny sposób oddaje ówczesną rzeczywistość postrzeganą oczyma nadawców tych korespondencji – tłumaczył Norman Davies.

Autor podkreślał, że "Od i Do..." jest pierwszym takim albumem w Polsce, żaden z polskich autorów nie dokonał przed nim zilustrowania historii dokumentacją pocztową. Norman Davies wierzył w tą formułę od samego początku i widział w niej możliwość "zarażenia" swoją pasją młodszego pokolenia.

- Jako nauczyciel i wykładowca szukałem nowych sposobów zainteresowania ludzi historią. Jest to szczególnie ważne w dobie Internetu, kiedy wyraźnie daje się zauważyć odwracanie się człowieka od słowa drukowanego – mówił profesor.

Norman Davies swojej pasji oddawał się od ponad 20 lat, za każdym razem gdy przebywał za granicą wyszukiwał antykwariaty i sklepy z antykami, w których godzinami przekopywał się przez sterty pudełek z listami i pocztówkami. Niemalże za każdym razem znajdował coś ciekawego, związanego z historią Polski. Sporo materiałów przywiózł ze sobą z Ameryki – głównie z Chicago, a także Australii i Niemiec.

Do ważnych elementów kolekcji Normana Daviesa należy pierwszy polski znaczek wyemitowany w 1860 roku w Królestwie Polskim, tzw. Numer 1 z dwujęzycznym tekstem; w roku 1960, w 100-lecie emisji, Poczta Polska wydała znaczek okolicznościowy, którego elementem był Numer 1, ale z wymazanym przez cenzurę tekstem napisanym cyrylicą.

Niezwykle cennych informacji na temat wojny rosyjsko-japońskiej z 1905 roku. dostarcza z kolei korespondencja lekarza wojskowego z Lublina dr. Modrzewskiego, który wysłał z frontu kilkaset pocztówek do swojej żony, ilustrując działania wojenne i krajobrazy Dalekiego Wschodu. Po latach jego wnuk udostępnił rodzinną korespondencję Daviesowi.

- Pisał do swojej żony prawie codziennie, każda kartka była inna, przedstawiała inne miejsce, bądź upamiętniała dane wydarzenie. Z tych materiałów mógłby śmiało powstać osobny album - śmiał się prof. Davies.

W omawianych w albumie materiałach znajdują się także listy pisane z Katynia czy ze Starobielska. Wśród zbiorów jest jeden bardzo poruszający list z Biura Rządu PRL ds. Repatriacji wysłany 10 marca 1958 roku, zawiadamiający matkę, że jej prośbę o odnalezienie i repatriację syna przekazano do Ambasady PRL w Moskwie. Poszukiwany był od 1941 roku na liście oficerów zamordowanych w Starobielsku.

Z czasem widać jak pocztówki nabierają kolorów i stają się bardziej optymistyczne, pokazują m.in. epokę Gierka oraz radość Polaków z wyboru polskiego Papieża.

Treści niektórych kartek nie można przeczytać, zamazana została czarnym tuszem przez cenzora stanu wojennego z ulicy Rakowieckiej. Umieszczenie ich w albumie doskonale przypomina, czym była i jak działała cenzura w Polsce.

A na okładce książki widnieje podobizna Jana Pawła II składającego życzenia świąteczne Lechowi Wałęsie. To kartka wysłana przez ks. Jerzy Popiełuszkę z życzeniami kierowanymi bliskiej mu osobie.

Historia pocztowa przedstawiona w albumie "Od i Do..." kończy się w roku śmierci Jana Pawła II i jej kontynuacji nie należy się spodziewać. Czasy współczesne Norman Davies uważa za mniej ciekawe historycznie niż 150 ostatnich lat, jakie upłynęły od nastania epoki znaczka pocztowego, kiedy to ziemie polskie doświadczały wojen, przekształceń terytorialnych, niepokojów politycznych, przemian kulturowych, zmian demograficznych i okupacji wojskowych.

Album "Od i Do...", zarówno oryginalną wersję angielską jak i wydanie polskie można było nabyć bezpośrednio po spotkaniu z Normanem Daviesem. Zainteresowanie było tak duże, że nie dla wszystkich starczyło książek. Wydawnictwo Rosicon Press zapowiedziało jednak, że za kilka tygodni obie pozycje będą znów dostępne w księgarni POSK-u.

Beata Piwoska