Infolinia.org -> Różne -> Harcerstwo Polskie w Północnej Anglii - początki

Harcerstwo Polskie w Północnej Anglii - początki

Opracował hm.W.T.Mańkowski /tekst oryginalny/

Polskie Harcerstwo Wojskowe istniało na terenie Anglii północnej podczas wojny I po jej zakończeniu, do listopada 1945r. w Centrum Wyszkolenia Technicznego Broni Pancernej w Catterick w Yorkshire.

Reklama ogólnosieciowa

Po demobilizacji żołnierze-harcerze znaleźli się rozproszeni po całym świecie. Część pozostała jednak tutaj I osiedliła się w Anglii północnej. Utworzenie kręgów w tych miejscach osiedliła się napotkało jednak nie wiele trudności, bo wszędzie było zbiorowiska rodaków, którzy różnymi drogami dotarli do nowego miejsca zamieszkania I w ogóle się nie znali.

Regulamin ZHP, wymagał minimum 4 osoby, aby móc zawiązać krąg. Udało się to dh. H.O. Kunertowi z Bradford. W Greenbanks Hostelu znalazł harcerkę Irenę Budzyń, przybyła z Indii I harcerza Bogdana Czarnotę o obozu DP z Niemiec, a w Hostelu Middleton dla Górników, Roman Kisiela. I tak 2go lutego 1949r. powstała w HOSFORTH PIERWSZA CYWILNA JEDNOSTKA ZHP krąg śtarszoharcerski. Nowy powstały krąg przyjął nazwę “Yorkshire”.

Zabrano się do pracy – ukazały się więc afisze I ulotki, wszędzie tam gdzie zbierali się rodacy, poproszono księży o pomoc I nawet w “Dzienniku Polskim” ukazało się ogłoszenie. Krąg szybko się powiększył. Dołączyli się do niego York, Huddersfield, Eastmoor, Wakefield, Halifax, Tadcaster, Horsforth, Leeds, a Bradford H. i J. Kucewicz, Niechwiadowicz, siostry S. H. i B. Możejko, M. Nowicki, i P. Szymczak.

Wybrano wreszcie kierownika kręgu, którym został S. Stanisławski z Wakefield, funkcję sekretarza nadal pełnił N. Kunert z Bradford. Siedzibą kręgu był local Anglo Polish Society przy Albion St w Leeds.

Poza pracą społeczną organizowano wycieczki krajoznawcze w teren. Zajęto się również młodzieżą. Pierwsza jednostka była gromada zuchów w Bradford pod kier. H. Nawrot I zastęp harcerek pod kier. C. Czerwonki I B. Możejko.

Do najbardziej udanych imprez należałoby zaliczyć całonocny Bal Sylwestrowy 1949r. w Drill Hall, Huddersfield z udziałem 600 osób, oraz uroczystość 3 Maja 1950r. zorganizowaną wspólnie z Kołem SPK I ZRRP w Bradford.

Po roawiązaniu Krąg “Yorkshire” a sekcje stały się kręgami, I tak powstały : 9 Krąg Bradford – kier. Dh. H. Szymura.

W tym czasie harcerstwo po SPK, było najliczniejszą zorganizowaną grupą rodaków w Yorkshire. ZHP wysunął propzycje utworzenia hufca harcerzy, również objąć na razie harcerki. Funkcje hufcowego pełniłby kierownik starszoharcerstwa Okręgu Północ. W ten sposób wszystko pozozstałoby bez zmian. Na funkcję hufcowego zaproponowano ho M. Zalewskiego, studenta uniwersytetu w Bradford.Był to okresmaj-październik 1950r. nowy hufiec otrzymał nazwę “Gdynia”. Na Jesieni 1950r. stan liczbny ZHP rzekroczył już drugą setkę.

Godnym przypomnienia I zapamiętania jest fakt, że w czasie wojny I zaraz po jej zakończeniu w lokalu Anglo-Polish Society na Manningham w Bradford działał Krąg Korespondencyjny dla harcerzy z obozu wojskowego Catterick, którzy starcili między soba kontakty.

Refleksje na temat pracy harcerskiej w Anglii północnej niech przypomną tamte odległe już I niezbyt łatwe czasy.


KRÓTKA HISTORIA HUFCA HARCERZY „WILNO”

W październiku 2006 mija 50 lat jak został powołany hufiec harcerzy “Wilno” skupiając w swoich szeregach jednostki harcerskie na ternie Yorkshire. Jak do tego doszło należy wspomnieć początki harcerstwa na terenie północnej Anglii.

Polskie Wojskowe Harcerstwo istniało na terenie północnej Anglii podczas wojny i po jej zakończeniu do listopada 1945r. w Centrum Wyszkolenia Technicznego Broni Pancernej w Catterick w Yorkshire.

Po demobilizacji w 1949 żołnierze-harcerze zostali rozproszeni po całym świecie. Część pozostała w Anglii.

2 lutego 1949 powstała w Horsford pierwsza cywilna starszoharcerska jednostka ZHP. Nowopowstały Krąg przyjął nazwę “Yorkshire” i pierwszym kierownikiem został dh.Norbert Kunert. Członkowie rozpoczęli pracę przez wciąganie z powrotem do harcerstwa byłych harcerzy i harcerki. Praca starszego harcerstwa w tym okresie była bardzo aktywna, organizowano kominki, spotkania towarzyskie, zabawy taneczne, wycieczki krajoznawcze. Oprócz tych zajęć skierowano uwagę na młodzież. Od wiosny 1949 nowo powstałe jednostki młodzieżowe były prowadzone przez Starsze Harcerstwo. Pierwszą jednostką była gromada zuchowa w Bradford. Później powstawały Gromady Zuchowe w Huddersfield i Eastmoor. Zastępy harcerek były w Bradford i Eastmoor, zastępy harcerzy w Bradford, Leeds, Eastmoor, Halifax i Huddersfield.

Rozkazem Komendanta Harcerzy L7 w sierpniu 1950 roku został powołany Hufiec Harcerzy “Gdynia” z siedzibą w Bradford i pierwszym p.o.hufcowym został dh.Kunert.

20 sierpnia 1951 rozwiązano komendę hufca w Bradford i powołano nową komendę z siedzibą w Manchester a hufcowym został mianowany phm.Józef Puchałka.

Do 1956 roku istniały jednostki młodzieżowe w: Bradford, Halifax, Huddersfield, Eastmoor, Keighley, Sheffield, Leeds, Manchester, Preston, Blackburn, Delamere Park, Doddington, Blackshaw Moor.

Na terenie Wielkiej Brytanii do 1956 roku działały dwie Chorągwie Harcerzy “Jagiellońska” i “Piastowska”, w tymże roku zostały one połączone w jedną Chorągiew Wielkobrytyjską.

W tym czasie w hufcu “Gdynia” było 403 harcerek , harcerzy i zuchów.

Rozkazem Komendanta Chorągwi Harcerzy w W.Brytani L3/56 z dnia 10 października 1956 Hufiec “Gdynia” został podzielony na dwa hufce. Hufiec “Gdynia” pozostawał na terenie Lancashire z siedzibą w Manchester a hufcowym został mianowany hm.W. Tendyra , hufiec “Wilno” objął teren Yorkshire z siedzibą w Huddersfield.

Pierwszym hufcowym Hufca “Wilno” został mianowany dh. Jan Gabański. Skład pierwszej komendy hufca był taki : p.o. hufcowy h.o.J. Gabański, kapelan hufca ks. phm.J.Dryżałowski, sekretarz HR. E. Uske, skarbnik wyw. W.Kucharski, namiestnik harcerzy h.o.J.Orysiuk, oraz instruktorzy terenowi ćw.J.Kucewicz Bradford, ćw. R.Sołtysik Leeds, wyw. K. Szybbo Halifax, członkowie komendy H.R.J.Serafin, i H.R.A.Zakrzewski.

Jednostki harcerskie i gromady zuchowe na terenie Yorkshire zostały przeniesione z hufca Gdynia do hufca Wilno; gromada chłopców i dziewczynek w Huddersfield – p.o. wodzowie H.R..A.Zakrzewski i dhna.A.Mrożkówna, gromada chłopców i dziewczynek Bradford - p.o. wodzowie dh.Z.Sinicki, dhna B.Kunachowicz i dhna K.Kaczkowska, gromada koedukacyjna Bradford – p.o.wodzowie dhna I.Szymańska, dhna U.Kozłowska, gromada koedukacyjna Leeds – p.o.wodzowie H.R.J.Serafin i dhna A.Litwinówna, gromada koedukacyjna Halifax - p.o. wódz dhna U.Krzywkowska, gromada koedukacyjna Dewsbury – p.o. wódz dhna E. Bukowczyk, gromada koedukacyjna w Sheffield, oraz samodzielne zastępy harcerzy “Orłów” w Bradford, Huddersfield, Leeds, Halifax, Eastmoor i zastępy harcerek Bradford i Eastmoor.

Funkcje hufcowego na przestrzeni 50 lat pełnili; hm.Jan Orysiuk, phm.Zbigniew Sinicki, hm.Wacław, Mańkowski, hm. Cz.Pukacz, hm.Witold Szablewski, hm.Ryszard Wdowczyk, hm.Jan Parkola, hm.Andrzej Borowy, hm. Marek Szablewski, hm.Leszek Żelazowski a obecnie hm.Waldemar Pniewski.

Harcerki pracowały pod kierownictwem Namiestniczki harcerek według programów przewidzianych dla dziewcząt.

W roku 1962 powstał hufiec żeński „Kaszuby” który objął harcerki z hufców Gdynia i Wilno.

W roku 1957 odbyły się pierwsze obozy i kolonie hufca w Delamere. Również w tym samym roku jesienią powstały pierwsze drużyny harcerskie; 9-ta dh. w Leeds – drużynowy phm.Jerzy Serafin, 10-ta DH w Bradford – druzynowy ćw.Jerzy Kucewicz, 11-ta DH w Huddersfield – drużynowy hm. Jan Orysiuk, a pod koniec lat 60-tych 26-ta DH w Sheffield – drużynowy hm.Stanisław Kardasiński. W 1977 do hufca została dołączona 33-cia DH Scunthorpe – drużynowy hm.Jan Foyer.

Pod koniec lat 60-tych oprócz gromad zuchowych i drużyn, w hufcu zaczęła się rozwijać praca wędrowincza, powstawały patrole wędrowników. Wędrownicy organizowali wycieczki, obozy wędrowne, oraz regularnie brali udział w złazach wędrowników„Młody Las” prowadzonych przez Komendę Chorągwi. Odbywały się obozy wędrowne i wyprawy w Anglii, Szkocji, Walii, Polsce (Tatry), Włoszech (Dolomity), Austrii/Szawajcarii (Alpy), Irlandii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych. W 1986 została zatwierdzona w hufcu Drużyna Wędrowników im Józefa Grzesiaka”Czarnego”i pierwszym drużynowym został mianowany pwd.Henryk Bąk. W ostatnich latach wraz z wędrowniczkami urządzają wspólne „Mini złazy”.

Obecnie gromady koedukacyjne i drużyny hufca pracują w czterech ośrodkach: Bradford, Huddersfield, Leeds i Sheffield a w ostanich latach dołączyła sie gromada w Norwich . Stany jednostek są bardzo małe, mimo tego odbywają się regularnie zbiórki zuchów i zastępów.

Od początku istnienia hufca co roku są organizowane kolonie zuchowe, obozy stałe i wędrowne, biwaki. Kandydaci na drużynowych i instruktorów biorą udział kursach organizowanych przez Komendę Chorągwi. Hufiec brał udział w każdym zlocie organizowanym przerz Naczelnictwo lub Chorągiew, obecnie przygotowuje się do następnego VII Zlotu w Stanach Zjednoczonych.

Co roku na terenie północnej Anglii odbywają zjazdy z okazji Dnia Myśli Braterskiej i święta św. Jerzego Zjazdy te są wspólnie organizowane z hufcem harcerek „Kaszuby” i hufcem harcerzy ‘Gdynia”.Od 1988 na rozpoczęcie roku harcerskiego na stanicy harcerskiej „Fenton” odbywa się zjazd poobzowy na którym spotyka się młodzież harcerska z Midlandów i północnej Anglii.

W 1970 instruktorzy z hufca, na apel Komendanta Chorągwi znaleźli w Lincolnshire farmę która została zakupiona na stanicę. Gdy obiekt został nabyty instruktorki i instruktorzy z hufców Kaszuby i Wilno podjęli decyzję o zakupieniu baraku na stanicę aby stworzyć więcej pomieszczeń na sypialnie. Barak zakupiono i zaraz przystąpiono do rozbiórki by przenieść go na teren stanicy. Praca ta odbywała się przy pomocy wielu chętnych wolontariuszy z Bradford, Huddersfield, Leeds, Lincoln Sheffield, Scunthorpe. Barak został rozebrany i przetransportowny na stanicę i tam postawiony. Po czterech latach znowu ci sami przystąpili do rozbudowy stanicy i w 1978 stanica została poświęcona. Odbyła się tam pierwsza kolonia zorganizowana przez hufiec Wilno.

W 1970 roku na nowozakupionym terenie odbył się pierwszy obóz harcerski zorganizowany przez hufiec Wilno.

W ciągu roku gromady zuchowe i zastępy prowadzą swoją pracę według programów które obejmują wychowanie religijne, narodowe i harcerskie, pierwszą pomoc, przyrodoznawstwo, terenoznawstwo i służbę społeczną. Harcerze biorą czynny udział w akademiach 3-cio majowych i listopadowych, podczas Bożego Narodzenia nawiedzają polskie domy z kolędą, a w czasie Wielkiego Postu prowadzą Drogę Krzyżową i pełnią wartę przy Bożym Grobie.

Koła Przyjaciół Harcerstwa istniejące przy drużynach i gromadach ofiarnie pomagają finansowo młodzieży harcerskiej w wyjazdach na kolonie, biwaki, obozy, kursy i zloty oraz przygotowują poczęstunki podczas kominków lub zjazdów.

W 1957 dh.Gabański pożyczył z Naczelnictwa sztandar który przed wojną był sztandarem 11DH im. Andrzeja Małkowskiego w Aleksandrowie Kujawskim. Po dziwnych kolejach losu w czasie wojny sztandar trafił do Angli i był zdeponowany w Naczelnictwie. Później wyrażono zgodę by sztandar pozostał w Hufcu Wilno.

Hufiec Wilno używał tego sztandaru do roku 2000. Wtedy sztandar, jako historyczny zabytek, został przekazany do Instytutu gen. Sikorskiego w Londynie. Hufiec zaś ufundował sobie nowy sztandar który został poświęcony na zjeździe w Leeds.

Przez okres 50 lat działalności Hufca wychowano metodą harcerską kilka pokoleń młodzieży urodzonej w tym kraju w duchu haseł służby Bogu, Polsce i Bliźnim.

Hufiec może się poszczycić wykształceniem i przygotowaniem wielu instruktorów do pracy na wyższych funkcjach jak Komendanci Chorągwi, członkowie komendy Chorągwi, Zarządu Okręgu, Naczelnictwa, oraz wielu którzy pracują w polskich parafiach i innych organizacjach.

Opracował hm.W.T.Mańkowski /tekst oryginalny/

• Uaktualnij art.
• Poleć
• Drukuj
• obserwuj
• Zgłoś nadużycie